Taşıt tanıma sistemleri ile sektörümüz ilk defa 1996 yılında tanışmıştır. Müşterilerin her gün fiyat hassasiyetini arttırması, filo yöneticilerinin araçlarındaki yakıt tüketimini daha sık kontrol etme ihtiyaçları, sürekli gelişen teknolojiyle müşerilere sağlanan kolaylıklar da titiz çalışan filo yöneticilerini bu sisteme doğru yönlendirmiştir. Bu açıdan bakıldığında dağıtım şirketleri için çok önemli bir pazarlama aracıdır.
Sistemin genel olarak dağıtım şirketlerine faydası filo müşterilerinin uzun süreli kontratlarla ilgili dağıtım şirketinden ikmalinin sağlanmasıdır. Bayiler ise dağıtım şirketlerinin çeşitli kanallarla yaptığı satışlar sonrasında bu müşterilere satış yapabilme imkanına ulaşabilmektedir. Tabii ki rekabetin hızla ve acımazsızca tırmandığı günümüzde müşteriye sağlanan iskonto ve vadenin getirdiği finansal ve operasyonel yükler de taraflarca paylaşılmaktadır.
Aşağıda göreceğimiz üzere taşıt tanımalı satışların hızla büyümesiyle hem bayi hem de dağıtım şirketleri açısından bu satışların önemi aynı hızla artmaktadır. EPDK’nın en son yayınladığı yıllık rapor olan 2014 yıllık raporunda ifade edildiği gibi dağıtım şirketlerinin bayilerine yaptığı motorin ve benzin toplam satışının %12,63’ü son tüketiciye taşıt tanıma sistemleri aracılığıyla yapıldığı ve bunun da %95’i motorin grubu ürünleri olduğu , Ocak – Ağustos 2015 verilerine bakıldığında da bu oranların korunduğu görünmektedir.
Son 5 senede sektöre liderlik eden Shell, Petrol Ofisi, BP, Opet ve Total bu gelişmelere kaygısız kalmamışlar, sürekli büyüyen taşıt tanıma satışlarına da liderlik etmişlerdir. Ancak satış hacimlerine baktığımızda büyümenin mutlaka etkili satış kanalları ve tüm Türkiye’ye yayılmış güçlü bir istasyon ağı gerektirdiği görülmektedir. 2014 yılında toplam olarak 2352 kton satış taşıt tanıma ile yapılmıştır.
Sektöre ilk defa taşıt tanıma sistemlerini tanıtan Shell, bu alandaki pazar liderliğini bu yıla kadar hep korumuştur. Ancak çok geniş istasyon ağıyla özellikle Petrol Ofisi’nin de sürekli hemen 2. sırada olduğu görülebilir. Bu alanda 2012 yılında Bp ve Opet’in Pazar paylarının eşit olduğu görülürken 2013 itibariyle Opet’in bir adım öne geçtiği söylenebilir.
Ağustos ayı sonuna kadar geçen sürece bakıldığında ise Mart 2015 itibariyle PO’nin sektör lideri Shell’i geride bıraktığı görülmektedir.
Özetle,taşıt tanıma sistemlerinin etkisini her sene arttırarak sadece 5 yıl önce 2011’de toplam taşıt tanımalı satış hacminin 1674 kton iken bu yılın sonunda 2600 kton hacmini geçebileceği tahminiyle %62’lik büyümeyi görüyoruz. Buna bağlı olarak da dağıtım şirketleri, bayiler ve hatta son dönemde gündemde olan 22 Nisan 2015’te yayınlanan Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Kurul Kararı taslağına bakıldığında EPDK’nun da gelecek planlarında mutlaka çok önemli bir yer ayırdığını görebiliyoruz.
Daha sonraki yazılarımızda bu genel bakışın ardından sistemin bayiler açısından neler getirip götürdüğünü de inceleyeceğiz.